Yaygın olarak ticareti yapılan besin eserleri sepetinin milletlerarası fiyatlarındaki aylık değişimleri takip eden Birleşmiş Milletler Besin ve Tarım Örgütü FAO Besin Fiyat Endeksi, kasım ayında ortalama 135,7 puan oldu ve ekim ayındaki düzeyinin çok az altında kaldı. Endeks şu anda, Kasım 2021’deki düzeyinden yüzde 0,3 daha yüksek. Endeksin bu düzeyde oluşmasına tahıl, et ve süt eserlerinin memleketler arası fiyatlarındaki düşüşün, bitkisel yağlar ve şeker için artan fiyatları dengelemesi neden oldu.
Birleşmiş Milletler Besin ve Tarım Örgütü (FAO) tarafından paylaşılan bilgilere nazaran, Besin Fiyat Endeksi kasım ayında büyük ölçüde sabit kaldı. Bu duruma tahıl, et ve süt eserlerinin milletlerarası fiyatlarındaki düşüşün, bitkisel yağlar ve şeker için artan fiyatları dengelemesi neden oldu.
Yaygın olarak ticareti yapılan besin eserleri sepetinin memleketler arası fiyatlarındaki aylık değişimleri takip eden FAO Besin Fiyat Endeksi, kasım ayında ortalama 135,7 puan oldu ve ekim ayındaki düzeyinin çok az altında kaldı. Endeks şu anda, kasım 2021’deki düzeyinden yüzde 0,3 daha yüksek.
Hububat Fiyat Endeksi % 1.3 geriledi
FAO Hububat Fiyat Endeksi, bir evvelki aya nazaran yüzde 1,3 geriledi, lakin tekrar de bir evvelki yılın yüzde 6,3 üstünde. Karadeniz Tahıl Girişimi’nin uzatılmasından da kısmen etkilenen dünya buğday ve mısır fiyatları, kasım ayında sırasıyla yüzde 2,8 ve yüzde 1,7 oranında geriledi. Buna karşılık, milletlerarası pirinç fiyatları yüzde 2,3 arttı.
Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi % 2.3 arttı
FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi, kasım ayında yüzde 2,3 artarak yedi aylık düşüşünü sonlandırdı. Memleketler arası palm ve soya yağı fiyatları yükselirken, kolza tohumu ve ayçiçek yağı fiyatları düştü.
Süt Eserleri Endeksi % 1.2 düştü
FAO Süt Eserleri Fiyat Endeksi, ekim ayından bu yana yüzde 1,2 düştü. Tereyağı, yağsız ve tam yağlı süt tozlarının dünya fiyatları düşük ithalat talebiyle gerilerken, kısmen Batı Avrupa’daki önde gelen üretici ülkelerden gelen daha az canlı ihracat nedeniyle peynir fiyatları arttı.
Et Fiyat Endeksi % 0.9 geriledi
FAO Et Fiyat Endeksi, Çin’in devam eden güçlü ithalat talebine karşın, Avustralya’nın artan ihracat arzının Brezilya’nın halihazırda yüksek arzına eklenmesiyle memleketler arası sığır eti fiyatları düştüğü için, Kasım ayında bir evvelki aya nazaran yüzde 0,9 daha düşük oldu. Buna karşılık, başka tüm et tiplerinin dünya fiyatları, küçükbaş hayvan eti fiyatlarının artmasıyla birlikte toparlandı.
Şeker Fiyat Endeksi % 5.2 arttı
FAO Şeker Fiyat Endeksi, kilit üretici ülkelerdeki hasat gecikmeleri nedeniyle global şeker arzının sıkılaşması ve Hindistan’ın daha düşük bir şeker ihracat kotası açıklamasıylagerçekleşen güçlü alımların tesiriyle Kasım ayında yüzde 5,2 arttı. Brezilya’da yükselen etanol fiyatları da dünya şeker fiyatları üzerinde üst taraflı baskı oluşturdu.
2022 dünya tahıl üretimi iddiası düşürüldü
Tahıl Arz ve Talep Özeti’nde FAO, 2 milyar 756 milyon ton olan 2022 dünya tahıl üretimi varsayımını daha da düşürdü. Bu 2021’e nazaran yüzde 2’lik bir gerilemeye işaret ediyor.
Düşüş, büyük ölçüde, savaş tesirinin hasat sonrası çalışmaları çok derecede değerli hale getirdiği Ukrayna’daki düşük mısır üretim beklentilerini yansıtıyor. FAO, yıl için global buğday üretim kestirimini de düşürdü, lakin bu kesintiye karşın, yeni 781,2 milyon tonluk sayı rekor düzeyde kalacak. Global pirinç üretiminin, bir evvelki yılın tüm vakitlerin en yüksek düzeyinin yüzde 2,4 altına düşmesi bekleniyor.
İleriye bakıldığında, her ne kadar artan mahsul fiyatları, global olarak ortalamanın üzerinde bir alanı muhafazaya yardımcı olabilse de, 2023 kışlık buğday mahsulünün ekimi, Amerika Birleşik Devletleri ve Rusya Federasyonu’ndaki kilit ziraî girdilerin satın alınabilirliği ve olumsuz hava şartları konusundaki tasalar ortasında devam ediyor. Güney yarımkürede iri taneli eserler ekiliyor ve Brezilya’daki resmi varsayımlar, rekor seviyede mısır ekilen alana işaret ediyor.
45 ülke besin için dış yardıma gereksinim duyuyor
FAO’nun Global Bilgi ve Erken İkaz Sistemi (GIEWS) tarafından üç ayda bir yayınlanan en son Mahsul Beklentileri ve Besin Raporu’na nazaran, 33’ü Afrika’da, dokuzu Asya’da, ikisi Latin Amerika ve Karayipler’de ve biri Avrupa’da olmak üzere 45 ülkenin çatışmalar, çok hava olayları ve yükselen enflasyon oranları nedeniyle besin için dış yardıma muhtaçlığı olduğu bedellendiriliyor. Doğu Afrika ve Batı Afrika’daki ülkelerdeki besin güvensizliği şartları bilhassa telaş verici. Düşük gelirli, besin açığı olan ülkeler için, 2022 tahıl üretiminin son beş yıllık ortalamaya eşit olarak 184,5 milyon ton olacağı beklenirken, toplam tahıl ithalat muhtaçlığının son beş yılın ortalamasına nazaran yüzde 7 artışla 63,7 milyon ton olacağı kestirim ediliyor.
